Thứ Năm, 9 tháng 7, 2015

Câu Tiễn: Thanh kiếm cổ Trung Quốc thách thức với thời gian

Năm mươi năm trước, một thanh kiếm quý hiếm đã được tìm thấy trong một ngôi mộ ở Trung Quốc. Mặc dù đã hơn 2.000 năm tuổi, thanh kiếm, được gọi là Câu Tiễn, không có bất cứ dấu vết nào của hiện tượng gỉ sắt.
Lưỡi kiếm dường như không bị ảnh hưởng bởi thời gian, cứa chảy máu ngón tay của nhà khảo cổ học khi người này dùng ngón tay của mình để kiểm tra phần cạnh của thanh kiếm. Bên cạnh chất lượng kỳ lạ này, sự tinh xảo cao được thực hiện đến từng chi tiết đối với một thanh kiếm đã được sản xuất ra trong một thời gian dài như vậy. Được coi là một quốc bảo ở Trung Quốc ngày nay, thanh kiếm được xem như một huyền thoại đối với người Trung Quốc giống như thanh kiếm Excalibur của Vua Arthur ở phương Tây.
Năm 1965, các nhà khảo cổ đã tiến hành một cuộc khảo sát ở tỉnh Hồ Bắc, chỉ 7 km (4 dặm) từ đống đổ nát của Tế Nam, thủ phủ của nước Chu cổ đại, khi họ đã phát hiện ra năm mươi ngôi mộ cổ. Trong các cuộc khai quật các lăng mộ, các nhà nghiên cứu đã khai quật được thanh kiếm của Câu Tiễn cùng với 2.000 hiện vật khác.

Hành trình khám phá thanh kiếm Câu Tiễn
Theo người đứng đầu của nhóm các nhà khảo cổ chịu trách nhiệm về việc khai quật, thanh kiếm đã được phát hiện trong một ngôi mộ, bên trong một hộp gỗ kín khí gần bên cạnh một bộ xương. Nhóm nghiên cứu đã choáng váng khi thanh kiếm bằng đồng hoàn toàn nguyên vẹn với bao kiếm đã được gỡ bỏ từ chiếc hộp. Khi chiếc kiếm được rút ra khỏi vỏ bao, lưỡi kiếm không hề bị xỉn màu dù được chôn cất trong điều kiện ẩm qua hai thiên niên kỷ. Một thử nghiệm được tiến hành bởi các nhà khảo cổ học cho thấy lưỡi kiếm có thể dễ dàng cắt một chồng hai mươi miếng giấy.
Sword of Goujian, Hubei Provincial Museum
Ảnh: Thanh kiếm Câu Tiễn, Bảo tàng tỉnh Hồ Bắc
Thanh kiếm
Thanh kiếm Câu Tiễn là một trong những thanh kiếm được biết đến đầu tiên, là một thanh kiếm thẳng hai lưỡi được sử dụng trong suốt 2.500 năm qua tại Trung Quốc. Thanh kiếm Jian là một trong các loại kiếm xuất hiện sớm nhất ở Trung Quốc và được gắn liền chặt chẽ với các thần thoại Trung Quốc. Trong dân gian Trung Quốc, nó được gọi là "Giới thượng lưu của các loại vũ khí" và được xem là một trong bốn loại vũ khí lớn, cùng với quyền trượng, giáo, và thanh đao.
One iron and two bronze Jian swords from the Chinese Warring states period
Ảnh: Một thanh kiếm Jian bằng thép và 2 thanh kiếm đồng từ Giai đoạn chiên tranh Trung Hoa

Tương đối ngắn so với các thanh kiếm cùng niên đại, thanh kiếm Câu Tiễn là một thanh kiếm bằng đồng với hàm lượng đồng lớn, làm cho nó có khả năng uốn tốt hơn và ít có khả năng phá vỡ. Các cạnh được làm bằng thiếc, làm cho nó cứng hơn, duy trì lợi thế về độ sắc cạnh. Ngoài ra còn có một lượng nhỏ sắt, chì và lưu huỳnh trong thanh kiếm, và nghiên cứu đã cho thấy một tỷ lệ cao của lưu huỳnh và Sunfua hợp kim đồng, tạo nên một thanh kiếm với khả năng chống gỉ tốt. Các hình thoi được khắc màu đen che cả hai bên của lưỡi kiếm và men màu xanh và ngọc lam được nhúng trên tay cầm của thanh kiếm. Tay cầm của thanh kiếm được buộc bởi lụa trong khi núm tròn chuôi kiếm bao gồm 11 vòng tròn đồng tâm. Thanh kiếm có kích thước dài 55,7 cm (21,9 in) , bao gồm một tay cầm (cán) kiếm dài 8,4 cm (3,3 in) , và bề rộng lưỡi kiếm  4,6 cm (1,8 in) . Thanh kiếm nặng 875 gram (30,9 oz).

The turquoise can be seen embedded in the sword’s handle
Ảnh: Miếng ngọc lam có thể được nhìn thấy rõ được gắn trên tay cầm của thanh kiếm

Việc giải mã bản khắc
Trên một mặt của lưỡi kiếm, hai cột văn bản hiển thị với tám ký tự, gần chuôi kiếm, là văn tự của thời Trung Quốc cổ đại. Phần chữ viết, được gọi là "鸟 虫 文" (nghĩa là "khí chất của loài chim và loài sâu") đặc trưng là trang trí kiểu chữ phức tạp lược giảm một số nét, là biến thể của kiểu chữ triện thành ra rất khó đọc. Các phân tích ban đầu đã giải mã sáu trong tám ký tự. Họ đọc, "越王" (Việt Vương) và "自 作用 剑" ("thanh kiếm này được chế tạo cho việc sử dụng cá nhân (của ông) "). Hai ký tự còn lại khả năng là tên của nhà vua.

Deciphering the scripts on the Sword of Goujian
ẢnhGiải mã văn tự trên thanh kiếm Câu Tiễn
8 chữ là "Việt Vương Câu-Tiễn Tự Tác Dụng Kiếm" (Tham khảo tại lyhocdongphuong.org.vn)

Từ khi được chế tạo vào năm 510 trước Công nguyên cho đến sự suy vong trong tay của nhà Chu vào năm 334 trước công nguyên, chín đời vua trị vì Yue, bao gồm Goujian, Lu Cheng, Bu Shou, và Zhu Gou, và những người khác. Danh tính của vị vua sở hữu thanh kiếm làm dấy lên cuộc tranh luận giữa các nhà khảo cổ và ngôn ngữ học Trung Quốc. Sau hơn hai tháng, các chuyên gia đưa ra một sự đồng thuận rằng chủ sở hữu ban đầu của thanh kiếm là Câu Tiễn (496-465 trước công nguyên), và thanh kiếm có niên đại khoảng 2.500 năm tuổi.
King Goujian of Yue
Việt Vương Câu Tiễn
Câu Tiễn là một ông vua nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, người đã trị vì nhà nước Việt (ngày nay là Thượng Hải, bắc Chiết Giang và nam Giang Tô) cuối thời Xuân Thu (771-476 trước Công nguyên). Đây là thời điểm đánh dấu bởi sự hỗn loạn trong thời nhà Chu và lấy tên từ Biên niên sử thời Xuân thu, mà được ghi chép trong thời gian này. Thời kỳ Xuân Thu nổi tiếng với các cuộc viễn chinh; những xung đột này đã dẫn đến sự hoàn hảo về các loại vũ khí ở khả năng kháng chịu và có thể gây chết người một cách đáng ngạc nhiên, mất nhiều năm để rèn và kéo dài trong nhiều thế kỷ. Câu chuyện của Câu Tiễn và Phù Sai, Vua của các thời nhà Ngô, tranh quyền bá chủ là nổi tiếng khắp Trung Quốc. Mặc dù vương quốc Câu Tiễn của bước đầu đã bị đánh bại bởi nước Ngô, Câu Tiễn đã dẫn dắt quân đội của mình để chiến thắng 10 năm sau đó.
Tính độc nhất
Bên cạnh giá trị lịch sử, nhiều học giả đã tự hỏi làm thế nào thanh kiếm này có thể không bị gỉ trong một môi trường ẩm ướt, trong hơn 2.000 năm, và làm thế nào để những hình trang trí tinh tế được chạm khắc vào thanh kiếm. Thanh kiếm của Câu Tiễn vẫn rất sắc cạnh như khi ban đầu nó được chế tác, và không thể tìm thấy bất cứ điểm gỉ sét nào trên thân thanh kiếm này.
The Goujian sword is as sharp today as it was over two millennia ago
Thanh kiếm Câu Tiễn vẫn sắc như mới dù nó đã được chế tạo hơn 2000 năm trước
Các nhà nghiên cứu đã phân tích những mảnh đồng cổ với hy vọng tìm thấy cách để nhân rộng công nghệ được sử dụng để tạo ra thanh kiếm. Họ nhận thấy rằng khả năng không bị oxy hóa của thanh kiếm là một kết quả của sự sunfat hóa trên bề mặt của thanh kiếm. Điều này, kết hợp với một bao kiếm kín khí, cho phép thanh kiếm huyền thoại được tìm thấy trong tình trạng nguyên sơ như vậy.
Các thử nghiệm cũng cho thấy rằng các thợ rèn kiếm trong những khu vực nước Ngô và nước Việt ở miền Nam Trung Quốc trong thời kỳ Xuân Thu đạt được một mức độ cao của nghề luyện kim, họ đã biết kết hợp các hợp kim không rỉ vào lưỡi kiếm của họ, giúp chúng tồn tại qua năm tháng mà hầu như không có tì vết. Thanh kiếm được đưa đến Bảo tàng Cung điện Quốc gia tại Đài Bắc, nơi nó được trưng bày cho đến năm 2011, cùng với các miếng đồng khác từ việc khai quật. Nó hiện đang thuộc sở hữu của Bảo tàng tỉnh Hồ Bắc.
Hình ảnh nổi bật: Thanh kiếm của Câu Tiễn
Người viết: Bryan Hilliard
Lược dịch: Nam Khánh
http://covattinhhoa.vn/news/detail/1410/cau-tien-thanh-kiem-co-trung-quoc-thach-thuc-voi-thoi-gian.cvth